امکان سنجی جستجو و ثبت پیش نشانگرهای الکتریکی زمین لرزه در شمال غرب ایران

با توجه به واقع شدن ایران بر روی یکی از دو کمربند زمین لرزه خیز جهان و وجود گسل های فراوان، وقوع زمین لرزه امری طبیعی است. ایران جزء ده کشور بلاخیز و ششمین کشور زلزله خیز دنیا است که زلزله های روی داده بیشترین تلفات انسانی را در آن باعث شده است. کمربند زلزله خیز آلپ - هیمالیا 90 درصد از خاک کشور ایران را در بر گرفته است. بدلیل صدمات و تلفاتی که زلزله ها در طول تاریخ ایجاد کرده اند، بشر بدنبال راه هایی بوده تا خطرات زمین لرزه را کاهش دهد یکی از این راه ها، تلاش برای پیش بینی زمین لرزه با استفاده از پیش نشانگرهای مختلف است، که قبل از وقوع آن حادث می شوند، از آن ها به عنوان پیش نشانگرهای زمین لرزه یاد می شود. این نشانگرها می توانند از چند سال قبل از وقوع زمین لرزه تا چند ثانیه قبل از وقوع آن حادث شوند. از جمله موفق ترین این پیش نشانگرها، پیش نشانگرهای الکتریکی(روشvan) است. تکنیکvan یکی از این روش ها است که با استفاده از سیگنال های الکتریکی لرزه ای (ses)، زلزله های قریب الوقوع را می-توان پیش بینی کرد. این سیگنال ها تنها در ایستگاه های حساس به ses ثبت می شود. با نصب این ایستگاه های حساس و ثبت ses می توان سه پارامتر اصلی( رومرکز r، بزرگا m و زمان t) زلزله های قریب الوقوع را پیش-بینی کرد. دقت این روش اگر پراکندگی و تراکم ایستگاه های حساس به اندازه کافی باشد 100 کیلومتر در رومرکز، 1 روز در زمان و 0.7 واحد زمین لرزه در بزرگا است. آذربایجان در شمالغرب ایران ناحیه ای است که زمین لرزه های تاریخی و دستگاهی مخرب زیادی داشته و گسل های این منطقه در طول زمان های گذشته زلزله-های ویرانگری از خود بجا گذاشته است و باعث خسارت های جانی و مالی زیادی شده است. هدف از این تحقیق امکان سنجی جستجو و ثبت سیگنال های الکتریکی لرزه ای زمین لرزه های شمال غرب ایران، بویژه گسل تبریز با روش پیش نشانگرهای الکتریکی(روشvan) می باشد. برای این منظور با نصب کردن چندین ایستگاه در منطقه، 3 ایستگاه حساس به ses کشف شد، این ایستگاه های حساس موفق به ثبت ses هایی شدند، که گروه van به وسیله آنها چندین زمین لرزه را پیش بینی کرده بودند. با بررسی sesهای ثبت شده و مقایسه آنها با نتایج کارهای گروه van در یونان، این نتیجه بدست آمد که ses ثبت شده در منطقه همان sesهایی هستند که گروه van کشف کرده بودند. به وسیله این سیگنال های ثبت شده در ایستگاه های حساس وقوع چندین زلزله متوسط مقیاس را چند روز قبل از رخ دادن زلزله به سازمان بحران استان آذربایجان شرقی هشدار داده شده است که همگی آنها طبق علائم حاصل از پیش نشانگرها روی داده اند.